پایان نامه مسئولیت محدود در حقوق تجارت

تعداد صفحات : 188 با فرمت ورد و قابل ویرایش

فهرست مطالب

 

فصل اول: کلیات

مقدمه. 1

1-1-بیان مسأله. 1

1-2-سابقه و ضرورت انجام پژوهش… 4

1-2-1-سابقه. 4

1-2-2-ضرورت پژوهش… 5

1-3-اهداف پژوهش… 6

1-4-سئوالات و فرضیه های پژوهش… 6

1-5-روش تحقیق.. 8

1-6-مباحث کلّی در ارتباط با مسئولیت… 8

1-6-1-تعریف و تبیین مسئولیت… 8

1-6-2-اقسام مسئولیت… 9

1-6-2-1-مسئولیت اخلاقی.. 9

1-6-2-2-مسئولیت حقوقی.. 10

1-6-2-3-مسئولیت کیفری.. 13

1-6-3-مبانی مسئولیت مدنی در گذر زمان. 14

1-6-3-1-نظریه تقصیر. 14

1-6-3-2-نظریه خطر. 16

1-6-3-3-نظریه خطر در برابر نفع مادّی.. 17

1-6-3-4-خطر مطلق یا خطر فعالیت… 18

1-6-3-5-نظریات مختلط.. 18

1-6-3-6-نظریه تضمین حق.. 20

1-7-مسئولیت در حقوق تجارت… 21

1-7-1-مسئولیت نامحدود. 22

1-7-1-1-شرکت تضامنی.. 22

1-7-1-2-شرکت نسبی.. 23

1-7-1-3-شرکتهای مختلط.. 23

1-7-2-شرکت های دارای مسئولیت محدود. 24

1-7-2-1-شرکت سهامی.. 24

1-7-2-2-شرکت با مسئولیت محدود. 28

فصل دوم: مفهوم و مبنای مسئولیت محدود

مقدمه. 31

2-1-شخصیت حقوقی مبنای مسئولیت محدود. 32

2-1-1-کلیات در ارتباط با شخصیت حقوقی.. 32

2-1-2-تعاریف مختلف حقوقدانان از شخصیت حقوقی.. 33

2-1-3-حقوق و وظایف شخص حقوقی.. 34

2-1-3-1-استقلال اموال. 34

2-1-3-2-استقلال در اداره اموال. 35

2-1-3-3-مسئولیت حقوقی.. 35

2-1-3-4-مسئولیت جزایی.. 35

2-1-3-5-حق اقامه دعوی.. 37

2-1-3-6-اقامتگاه و تابعیت… 37

2-1-4-شخصیت حقوقی شرکت های تجاری.. 38

2-2-مبانی حقوقی شخصیت حقوقی شرکت… 40

2-2-1-نظریه واقعی بودن شخص حقوقی.. 40

2-2-2-نظریه فرضی یا اعتباری بودن شخصیت حقوقی.. 42

2-2-3-نظریه دارایی اختصاصی.. 43

2-3-ماهیت شخصیت حقوقی شرکت های تجاری.. 44

2-4-شخصیت حقوقی شرکت درشرف تأسیس… 45

2-5-شخصیت حقوقی در فقه. 47

2-5-1-بیت المال. 49

2-5-2-وقف… 51

2-5-3-ترکه متوفای مدیون. 53

2-6-مفهوم مسئولیت محدود. 54

2-7-مطالعه تطبیقی مسئولیت محدود. 62

2-7-1-مسئولیت محدود در حقوق انگلیس… 62

2-7-2-انواع شرکت های برخوردار از مسئولیت محدود در حقوق انگلیس… 65

2-7-2-1-شرکت های با مسئولیت محدود به سهام خاص…. 65

2-7-2-2-شرکت با مسئولیت محدود به سهام عام. 66

2-7-2-3-شرکتهای با مسئولیت محدود به ضمانت… 67

2-7-2-4-مشارکت با مسئولیت محدود. 68

2-7-2-5-مشارکت محدود. 69

2-7-3-مسئولیت محدود در فقه. 70

2-7-3-1-برده عبدالماذون. 72

فصل سوم: سرمایه شرکت حد مسئولیت محدود

مقدمه. 75

3-1-کارکرد های سرمایه در شرکت های دارای مسئولیت محدود. 76

3-1-1-سرمایه شریک در شرکت، ملاک و میزان محدودیت مسئولیت… 76

3-1-2-تشخیص زمان تشکیل شرکت و شروع مسئولیت محدود شرکاء. 76

3-1-3-احتساب حدنصاب رسمیت و اکثریت اخذ رأی در مجامع عمومی.. 78

3-1-3-1-مجمع عمومی موسس… 79

3-1-3-2-مجمع عمومی عادی(سالیانه) 80

3-1-3-3-مجمع عمومی فوق العاده 81

3-1-4-حق دارندگان نسبت معینی از سرمایه برای اقامه دعوا علیه هیأت مدیره تضمینی برای حفظ حقوق سهامداران اقلیت در برابر هیأت مدیره 83

3-1-5-حق دعوت مجمع عمومی توسط دارندگان حداقل یک پنجم سرمایه شرکت امکانی قانونی برای مداخله و تأثیر گذاری سهامداران اقلیت بر روند تصمیم گیری در شرکت… 84

3-2-تأمین سرمایه در آغاز تشکیل شرکت های دارای مسئولیت محدود. 85

3-2-1-تأمین سرمایه در شرکت سهامی عام. 86

3-2-2-تأمین سرمایه در شرکت سهامی خاص…. 87

3-2-3-تأمین سرمایه در شرکت با مسئولیت محدود اصطلاحی.. 88

3-2-3-1-معرفی اجمالی شرکت با مسئولیت محدود. 88

3-2-3-2-تأمین سرمایه در شرکت با مسئولیت محدود. 89

3-3-ترکیب سرمایه در شرکت های تجاری.. 90

3-3-1-آورده نقدی.. 91

3-3-2-آورده غیر نقدی.. 92

3-3-2-1-عین.. 92

3-3-2-2-منفعت… 93

3-3-2-3-نیروی کار. 96

3-3-2-4-اعتبار یا نفوذ اجتماعی و شهرت تجارتی.. 97

3-3-2-5-آورده طلب… 98

3-3-3-آورده غیر نقد حق انحصاری موسسین.. 100

3-3-4-تشریفات تقویم و تصویب آورده غیر نقد. 100

3-4-تأمین سرمایه مورد نیاز پس از تشکیل شرکت… 102

3-4-1-صدور سهام جدید. 103

3-4-2-بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود. 104

3-5-اجزای سرمایه در شرکت های دارای مسئولیت محدود. 104

3-5-1-سهم الشرکه در شرکت با مسئولیت محدود. 105

3-5-2-سهام در شرکت های سهامی.. 106

3-5-2-1-تعریف سهم. 106

3-5-2-2-ماهیت حقوقی سهام و امکان نقل و انتقال آن. 106

3-6-تغییرات در سرمایه شرکت… 112

3-6-1-افزایش سرمایه: افزایش مسئولیت شرکاء و وثیقه طلبکاران. 113

3-6-1-1-روش های افزایش سرمایه. 115

3-6-2-کاهش سرمایه: کاهش مسئولیت شرکاء و کاهش وثیقه طلبکاران. 117

3-6-2-1-کاهش اجباری سرمایه. 118

3-6-2-2-کاهش اختیاری سرمایه. 120

فصل چهارم رجوع از اصل مسئولیت محدود

مقدمه: 123

4-1-مفهوم رجوع از مسئولیت محدود. 123

4-2-معرفی نظریه نفوذ در پوشش شخصیت حقوقی شرکت… 125

4-3-معیار های کلّی.. 126

4-4-معیار های جزئی تر. 127

4-4-1-معیار کنترل کامل یا استفاده ابزاری.. 127

4-4-2-معیار صوری بودن شرکت… 128

4-4-3-معیار تجارت متقلّبانه یا خطاکارانه. 129

4-4-4-معیار عدم تأمین سرمایه کافی.. 131

4-4-5-معیار عدم رعایت تشریفات شرکت… 134

4-4-6-معیار مشارکت فعال در امور شرکت… 135

4-5-رسوخ در پوشش شخصیت  حقوقی شرکت در مسئولیت های قراردادی و قهری.. 136

4-6-رسوخ در پوشش شخصیت حقوقی شرکت در مسئولیت های قرادادی.. 140

4-6-1-نظرات مطرح شده و پاسخ به آنها 140

4-7-دلایل امکان رسوخ در پوشش شخصیت حقوقی شرکت در مسئولیت های قراردادی.. 141

4-7-1-گسترده بودن طیف مسئولیت های قراردادی.. 141

4-7-2-وظیفه مقابله با تقلّب نسبت به قانون. 143

4-7-3-نقض غرض قانونگذار. 143

4-7-4-حسن نیّت شرط لازم و ضروری برای اعمال مسئولیت محدود. 144

4-8-رسوخ در پوشش شخصیت حقوقی شرکت در حقوق ایران. 145

4-9-نتیجه گیری و پیشنهادات… 149

4-9-1-نتیجه گیری.. 149

4-9-2-پیشنهادات… 156

 

 

 

 

فصل اوّل

کلیّات

 

مقدمه

در این فصل به صورت مبنایی و ریشه ای مسئولیت به طور کلّی و مسائل مرتبط با آن بررسی خواهد شد. به منظور تأمین این هدف در آغازین فصل این پایان نامه به بیان کلیاتی در جهت تشریح و تبیین موضوعاتی که در فصول بعدی به صورت مفصّل تری مورد بحث و تجزیه وتحلیل قرار خواهند گرفت ، پرداخته خواهد شد.

ابتدا در قسمت بیان مسأله موضوع مسئولیت محدود به عنوان نهادی که برای پاسخگویی به نیاز های عملی در عرصه تجارت توسط قانونگذار کشورهای مختلف به رسمیت شناخته شده، مورد بررسی قرار گرفته و مطالبی کلّی در این مورد بیان می شود. در قسمت بعد سابقه تحقیقات مرتبط و ضرورت انجام پژوهش، سئوالات اصلی و فرعی و فرضیه هایی که در این نوشتار مطرح شده اند، بیان شده و به تشریح و توضیح روش انجام پژوهش پرداخته می شود. سپس اجمالاً و به طور کلّی به موضوع مسئولیت و اقسام آن در حقوق ایران پرداخته می شود و مقرّرات قانون مدنی به عنوان قانون مادر، در این ارتباط مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در مبحث بعد به بیان مبانی مسئولیت در گذر زمان و سیر تحول آنها پرداخته می شود. مباحثی در ارتباط با مسئولیت در حقوق تجارت به صورت کلّی مطرح و شرکت های دارای مسئولیت محدود در حقوق تجارت به صورت اجمالی مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

1-1-بیان مسأله

ضرورت های خاص تجارت عصر حاضر ایجاب می کند به صورت مداوم و مستمر جهت تحت پوشش قرار دادن مسائل جدید و نوظهور، مقرّرات قانونی در راستای هر چه هماهنگ تر شدن و پاسخگویی به نیازهای روز افزون عرصه تجارت مخصوصاً تجارت بین الملل تغییر و تحّول پیدا کند. امروزه در اکثر کشور های دنیا مقرّرات مختلفی در خصوص پرداختن به اعمال تجاری تصویب گردیده است که معمولاً در قوانین تجارت این کشور ها درج می گردد. این مقرّرات به طور معمول متفاوت از موارد مشابه آن ها در قوانین مدنی می باشد. ممکن است در خصوص یک عمل حقوقی خاص برای مثال بیع، در صورتی که واجد عنوان تجاری باشد، مقرّرات متفاوتی  نسبت به موردی که بیع به موجب قانون تجاری محسوب نمی شود، اعمال شود. به عنوان مثال در مبحث ورشکستگی در زمینه استرداد مبیع در قانون تجارت محدودیت بیشتری نسبت به مقررات مشابه در قانون مدنی در مبحث اعسار در همین زمینه وجود دارد و این محدودیت به تجاری یا غیر تجاری بودن بیع بستگی خواهد داشت. این تفاوت ها ممکن است در هر عمل حقوقی دیگری که متّصف به وصف تجاری باشد مشاهده گردد.

امروزه ویژگی مسئولیت محدود تقریباً در قوانین تمامی کشورهای جهان مشاهده می شود. عنوانی که در بردارنده آثار حقوقی مخصوص به خود است که نمونه آن را در قانون مدنی نمی توان یافت. قانونگذار با توجه به ضرورت ها و مصالح تجارت از جمله ارتقای سطح سرمایه گذاری و جذب سرمایه های موجود در جامعه جهت انجام پروژه های کلان اقتصادی و تجاری از جمله تشکیل و راه اندازی کارخانه های بزرگ صنعتی، استخراج معادن، طرح های بزرگ کشاورزی، پروژه های مهم عمرانی و… اقدام به وضع قانون در جهت تسهیل انجام این امور می نماید. اشخاصی که مایل به سرمایه گذاری در این فعالیت ها هستند همواره با این دغدغه روبرو هستند که دارایی شخصی آنها در صورت شکست فعالیت های مزبور با آسیب مواجه نشود. سرمایه گذاران و کارآفرینان برای انجام فعالیتشان نیازمند اطمینان خاطر در این مورد هستند که چنانچه فعالیتی که آغاز نموده اند با ناکامی روبرو گردد تمام دارایی آنها از جمله آنچه که به فعالیت تجاری اختصاص داده اند و نیز دارایی شخصی آنها مورد تعرّض طلبکارن قرار نگیرد. به بیان دیگر برای یک سرمایه گذار آنچه حائز کمال اهمیّت است این می باشد که با شروع یک فعالیت اقتصادی و تجاری پشتوانه ای امن از مقررات قانونی داشته باشد تا در صورت مواجهه فعالیت با زیان تمامی سرمایه- اش در معرض تهدید قرار نگیرد. چنانچه این بستر مهیا باشد سرمایه گذار با فراغ خاطر بیشتری حاضر به سرمایه گذاری می شود و این اطمینان را خواهد داشت که در صورت زیان و اختلال در عملکرد شرکت مازاد بر آنچه که به فعالیت تجاری اختصاص داده، چیز دیگری از دست نخواهد داد. مسئولیت محدود به عنوان مشوّقی در جهت رشد و ارتقای سرمایه گذاری عمل کرده و زمینه را برای رشد و توسعه اقتصادی کشور فراهم می نماید. اما باید دانست که علی رغم مزایای بسیاری که از اعمال دکترین مسئولیت محدود در جامعه حاصل می شود، تقابلی میان حقوق سهامداران و اشخاصی که با شرکت معامله نموده و طلبکار شده اند یا طلبکارانی که در نتیجه وقایع خارج از قرارداد از جمله شبه جرم های واقع شده توسط کارمندان شرکت در حین انجام وظیفه با به مناسبت آن نسبت به اشخاص ثالث، دچار زیان جسمی یا مالی شده و از شرکت به استناد رابطه حقوقی ایجاد شده طلبکار گردیده اند، پیش می آید. در ادامه به صورت تفصیلی نحوه برخورد با این دو دسته از طلبکاران با توجه به مقرّرات قانونی موجود در این زمینه و اصول کلّی حقوقی قابل استناد در این خصوص، مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.

با توجه به تصریح قانونی در مورد شرکت های دارای مسئولیت محدود در ماده 1 ل.ا.ق.ت مشخص می شود که مسئولیت شرکای یک شرکت با مسئولیت محدود به مفهوم اعم که شامل شرکای شرکت های سهامی عام و خاص و شرکت با مسئولیت محدود اصطلاحی در قانون تجارت و شرکای دارای مسئولیت محدود در شرکت های مختلط اعم از سهامی یا غیر سهامی می باشد، محدود به میزان آورده آنها در شرکت بوده و مازاد بر آن چنانچه دیون شرکت از محل سرمایه آن قابل پرداخت نباشد، شرکاء از دارایی شخصی خود هیچگونه مسئولیتی برای پرداخت دیون آن ندارند. قانون تجارت ما تفکیکی در ارتباط با رابطه حقوقی که مبنای ایجاد مسئولیت برای شرکت شده است ندارد. اما به نظر می رسد که این امکان قانونی نباید در مواردی که با حقوق مربوط به تمامیت جسمانی اشخاص و همچنین الزامات خارج از قرارداد تعارض و مقابله پیدا نماید، بر این حقوق تفوّق و برتری یابد. ارتباط داشتن این حقوق با نظم عمومی و قواعد آمره بایستی به عنوان عاملی مهم و تعیین کننده در دعاوی مسئولیت مدنی که علیه شرکت اقامه می شود، توسط دادگاه رسیدگی کننده به ماهیت دعوا مورد توجه و امعان نظر قرار گیرد و نبایستی به سادگی با استناد به مسئولیت محدود شرکت، طلبکاران ناشی از این گونه روابط حقوقی را از رسیدن به بخشی از طلب خود که از محل سرمایه شرکت قابل پرداخت و وصول نیست محروم نمود که ادلّه آن به تفصیل در فصول آینده ذکر خواهد گردید.

همچنین این موضوع مورد بررسی قرار خواهد گرفت که آیا اصل مسئولیت محدود یک اصل مطلق و بدون استثناء است یا امکان رجوع از آن تحت شرایطی وجود دارد. این موضوع بحث رسوخ در پوشش حقوقی شرکت را مطرح می نماید که در حقوق انگلیس و ایالات متحده امریکا به صورت ویژه به آن پرداخته شده و مواد قانونی در خصوص آن به تصویب رسیده است و به صورت مفصّل در جای مربوط به خود مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

تعداد صفحه:188